Een bats, panschop, spade, schep, schop… soms zie je door de bomen het bos niet meer. Wat is nu wat en wanneer en hoe gebruik je het nu eigenlijk? Hendrik Jan heeft alles voor je op een rijtje gezet!
Kort gezegd komt het erop neer dat de term schop vaak wordt gebruikt als verzamelnaam voor diverse varianten.
Scheppen
De bats, panschop of schep, heeft een groter, gebogen blad dat bedoeld is om zand of grond mee te scheppen. Het is een ballastdrager waar, door de holling in het blad, de grond of aarde goed op blijft liggen. Zo kun je prima grond verplaatsen.
Wanneer je een bats gebruikt voor het opscheppen van losse grond, gebruik je doorgaans een sterk scheppende bats. Uiteraard heeft dit ook te maken met persoonlijke voorkeur. De gebogen stand van een bats noemen ze de dulstand, die geeft aan hoe de hoek van het blad staat ten opzichte van de steel. Dat kan variëren van recht stekend tot sterk scheppend. De nullen op het blad staan voor de aanduiding van de grootte van het blad. Hier wordt onderscheid gemaakt in drie categorieën van 0, 00 tot 000 (000 is het kleinste blad). De grootte van het blad hangt af van ervaring en conditie. Gebruik daarom een niet al te grote bats wanneer je onervaren bent. De wet van de geleidelijkheid is hierin het beste. Groot gaat sneller, maar met een kleiner formaat houd je het simpelweg veel langer vol!
Spitten
De spade is een andere variant met een rechthoekig blad en rechtere steel. Deze gebruik je vooral om te spitten. Het blad van de spade is zwaarder en smaller dan die van de bats, en het staal is vaak van wat hogere kwaliteit. De onderzijde van het blad is scherper afgewerkt zodat wortels makkelijker doorgestoken kunnen worden. Daardoor kunnen planten, zoals heesters, eenvoudig worden los gestoken met een spade. De bovenzijde van het blad is recht zodat je daar je voet kunt plaatsen om extra kracht te zetten bij het spitten.
Maak het jezelf makkelijk: steek de spade onder een hoek in de grond, dat snijdt makkelijker door horizontaal in de bodem liggende wortels. Ga zeker niet wrikken, want een spade is gemaakt om in het verlengde van de steel belast te worden, niet haaks op de steel. Wel zo veilig, en een stuk prettiger voor het behoud van je gereedschap.
Aandachtspuntjes:
- De lengte van de steel is afhankelijk van je lichaamslengte, een handige richtlijn hierbij is de hoogte van je broekriem, maar ook hier speelt persoonlijke voorkeur een belangrijke rol.
- Hou rekening met de aard van de werkzaamheden. Een zwaardere klus vraagt om een betere kwaliteit gereedschap zodat een lange levensduur verzekerd is.
- Let bij aankoop ook op de steel. Een mooie essenhouten steel, waarvan de houtnerf met de steel meeloopt zorgt voor jarenlang plezier. Deze stelen zijn namelijk het sterkst.
Vreemde eend
Sinds een aantal jaar is er ook nog een variant die de plussen van de bats en spade combineert: de spats. Doordat de spats scherpe tanden heeft werkt het een stuk lichter dan een “gewone” spade. Je kunt bijvoorbeeld heel gemakkelijk wortels doorsnijden of graskanten afsteken. Maar je kunt het ook zien als een hele handige bats met extra snijvlakken.
Kortom, er is een grote variëteit aan spades en batsen. Let bij de aanschaf vooral op het doel en de juiste manier van gebruik dan heb je jarenlang plezier van je aankoop!
Bekijk het assortiment batsen, spades en de spats van Hendrik Jan.
Fijne dag!
